Još jedna priča o poznatim Rogatičanima koji su svojim djelom, i onim što su ostvarili, ostavili dubok trag u istoriji rogatičkog kraja. Jedan od njih je i rahmetli Mujo Hodžić – Crni, nosilac partizanske spomenice 1941. godine. Čovjek koji je osvjetlao obraz Muslimana, Bošnjaka, kada je bilo najteže i kada su samo tako jake ličnosti sa jakim karakterom, u izuzetno nepovoljnim prilikama, mogli tako nešto uraditi. O Muji Hodžiću- Crnom nema puno pisane dokumentacije koja je pristupačna široj javnost, ali se može reći da je ono što ima zaista vrijedno i spada u vrijedne istorijske dokumente.
Mujo Hodžić – CRNI
Upravo smo zavrsili sa objavljivanjem originalnih zapisa Muje Hodzica- Crnog, koji se odnose na formiranje Muslimanskog bataljona 1941. godine, u nasem forumu. To cete moci pogledati preko linka koji je postavljen na kraju teksta. Taj vrijedni dokument jos jednom na vidan, potpuno jasan, nacin pokazuje kroz sta su sve Muslimani morali proci u svojoj istrajnosti u borbi protiv fasizma. Naravno, lijepo je to dokumentovao u novoj Monografiji Rogatice Mujin sin, Mr. Teufik Hodzic, i vrijedi to procitati.
Organizatori ustanka na sirem prostoru Romanije.
Mujo Hodzic (drugi slijeva), Grujo Novakovic (treci slijeva)
Branko Savic (prvi slijeva) I Rade Jaksic (cetvrti slijeva) u Sekovicima.
Nije potrebno nista posebno pisati. Dovoljno je procitati obimnu biografiju Muje Hodzica, objavljenu u porodicnoj knjizi o Hodzicima i sve ce nam biti jasno. Nazalost, nije dugo zivio ali je uspio i u tom relativno kratkom zivotnom putu uraditi kolosalne stvari. Njegov primjer govori da samo obrazovani ljudi, potkovani znanjem imaju sansu napraviti velike stvari. A Mujo je od nepismenog mladica sa sela, upornim citanjem i samoobrazovanjem postao narodni tribun, covjek koji je svojim djelima bio primjer svima.
A sada biografija Muje Hodzica Crnog.
Prije rata je imao nadimak KONCUL, sto je iskrivljena rijec konzul,a za njega je znacila da je zastupnik seljaka. U ratu je dobio nadimak CRNI a neki su ga zvali STARI.
Rodjen je 10. maja 1898 godine kao prvo dijete u porodici siromasnog seljaka Huse Hodzica u selu Satorovicima. Djetinjstvo provodi u roditeljskom domu pored veoma blagog i dobrocudnog oca i vrlo stroge i energicne majke Naile, rodjene Usanovic iz sela Desava kod Gorazda. Svi su zivljeli od zemljoradnje i stocarstva. Zemlje su imali malo a bila je slabog kvaliteta.
Osnovnu skolu je zavrsio u selu Osovu 1911 godine kao trinaestogodisnji djecak. Do 1914 godine cuvao stoku i pomagao roditeljima u zemljoradnji. Od novembra 1914 godine do pocetka 1916 nalazi se u izbjeglistvu u Kozarcu kod Prijedora sa roditeljima, sestrama, brarom, gdje su prisilno evakuisani iz Satorovica poslije prodora srpske vojske 1914 godine. U izbjeglistvu mu umire majka Naila i sestra Muniba, obje od kolere. Okrnjena porodica se vraca 1916 godine, potpuno osiromasena, na zaparlozenu zemlju bez stoke i opljackanu i demoliranu kucu u Satorovicima. Odmah su pristupili osposobljavanju kuce za osnovne zivotne potrebe, sjetvi zemlje i obnovi stoke.
Pocetkom decembra 1916 godine,u svojoj devetnaestoj godini zivota,Mujo se zeni sa sesnaestogodisnjom Camilom Dzindo, kcerkom srednje imucnog seljaka Ibrahima Dzinde iz obliznjeg sela Okruglo. Nepuna dva mjeseca poslije zenidbe,u januaru 1917 godine, regrutovan je u austrougarsku vojsku i upucen u Budimpestu na odsluzenje kadra. Poslije godinu dana provedenih u Budimpesti upucen je na front u Galiciji. Bjezi iz voza, biva uhvacen, kaznjen i ponovno upucen na isti front. Po drugi put bjezi i odlazi u Slavoniju gdje se pridruzuje ostalim vojnim bjeguncima. Poslije vise mjeseci provedenih u slavonskim sumama, ilegalno se prebacuje u Bosnu, gdje u okolini svog sela , uz pomoc oca i njegovih prijatelja, prikriva svoj boravak i tako docekuje kraj 1918 godine i kapitilaciju Austrougarske Monarhije, kada se konacno legalizuje i vraca kuci u Satorovice. Poslije samo dvije godine, nova drzava Kraljevina SHS ga ponovo mobilise u vojsku 1921 godine, gdje ostaje do juna 1922.Po povratku iz vojske posvecuje se zemljoradnji, ziveci sa ocem, bratom i sestrama do 1925 godine, kada uzurpira veci kompleks drzavne zemlje u Lijescu i na njemu pocinje graditi kucu.Tada se odvaja od oca i brata i pocinje kuciti samostalno gospodarstvo, baveci se zemljoradnjom, stocarstvom i pomalo trgovinom mjesovite robe i duhana.
Jos za vrijeme sluzenja vojske u Budimpesti dosao je u vezu sa revolucionarima Bele Kuna i odusevio se njihovim idejama, pa ga je to u povratku kuci stalno pratilo i uzbudjivalo.Vjerovatno se pod tim utiscima poceo aktivnije baviti politikom. To se dogodilo vec 1928.godine kada je stupio u clanstvo Zemljoradnicke stranke. Preko Arse Koprivice,a potom ucitelja Hasana Kikica i Huse Avdicevica,koji su sluzbovali u rogatickom kraju, dolazi do napredne literature, koju pocinje intezivnije proucavati i siriti ta svoja saznanja na prve rodjake i komsije. Poceo je sa casopisima o poljoprivredi,pa presao na casopise iz kulture i politike, da bi nastavio sa beletristikom i marksistickom literaturom. Pored knjiga „Bukve“ od Hasana Kikica, „Mati“ od Gorkog i drugih presao je na „Bijedu filozofije“ , „Antidiring“ ,“Korak naprijed dva koraka nazad“, prvi dio Kapitala, Cetvru glavu IstorijeSKP i druge. Knjige je cuvao tako sto ih je u kanti od petroleja zakopavao u zemlju.Za to vrijeme, uz mali posjed od oko 20 dunuma zemlje koji je dobio od oca, uzurpirao je dosta drzavnog zemljista, tako da je pred drugi svjetski rat imao oko 50 dunuma obradive zemlje i oko 100 dunuma pasnjaka,pa je tako stvorio minimalne uslove za zivot porodice. Njegov politicki rad je bio zapazen od strane drzavnih vlasti i prvi put ga hapse 1933.godine, kada izdrzava kaznu od 4 mjeseca.Drugi put je hapsen vec 1935.godine i kaznjen sa 45 dana zatvora zbog citanja zabranjene „Politicke ekonomije“ od Segala.
Takav njegov rad i drzanje je zapazeno od strane komunista, pa je vec 1936. bio redovno pripreman od komunista Glasinacke celije KPJ za prijem u Partiju. U KPJ je primljen jula 1939 godine u seoskoj celiji Glasinac Satorovici, a primio ga je sekretar Danilo Djokic. U aprilu 1941.godine razdvojene su celije Glasinac i Satorovici.Za sekretara celije KP u Satorovicima odredjen je Mujo Hodzic,a u celiji su jos bili Camil i Rasim Dzindo i Slavko Gluhovic.Upravo u tom vremenskom razdoblju Mujo je formirao i Zemljoradnicku zadrugu u Satorovicima i postao njen predsjednik,1939 godine.
Mujo Hodzic je tako za nepunih dvadesetak godina od 1922 do 1941 godine prosao put od siromasnog, polupismenog seljaka do srednje stojeceg naprednog seljaka sa oko 150 dunuma zemlje i vrlo lijepom kucom sazidanom od kamena,sa 4 sobe sa kuhinjom. Za to vrijeme sa Camilom rodjenom Dzindo imao je vec osmero djece, tri sina i pet kceri. Svu je djecu skolovao,i to jedini u Satorovicima. Do rata 1941 godine su mu dva najstarija sina zavrsila Srednju tehnicku skolu u Sarajevu,dok su ostala djeca, zavisno od uzrasta, pohadjala srednju i osnovnu skolu, osim najmladje sceri koja je rodjena 1937 godine. Mujo Hodzic je u periodu izmedju prvog i drugog svjetskog rata bio najnapredniji i politicki najaktivniji seljak u nasoj opstini Borika, pa i mnogo sire. Bio je predvodnik seljaka u svim akcijama. Posebna karakteristika njegovog rada i shvatanja je sirenje bratstva izmedju muslimana i pravoslavaca, i to u vrlo zaostaloj i politicki neprosvjecenoj sredini. Uopste je bio dalekovid i napredan, a po shvatanju i radu je isao za citavo stoljece ispred svoje generacije i sredine u kojoj je tada zivio i radio.
Mujo Hodzic i sin Asim 1943. godine prilikom prvog oslobodjenja Tuzle
Tako je Mujo Hodzic docekao drugi svjetski rat 1941. sa navrsene 43 godine i, da ironija bude potpuna,vlasti bivse Jugoslavije su ga u martu 1941 godine mobilisale u vojsku, mada je bio obican vojnik pjesadinac a njegovog najstarijeg sina od 22 godine starosti, koji je bio diplomirani vojni pilot i rezervni oficir, nisu uopste pozivali u vojsku za vrijeme te mobilizacuje pred drugi svjetski rat 1941.godine.
Kapitulacija vojske Kraljevine Jugoslavije 1941. god
Odmah po kapitulaciji bivse Jugoslavije,vratio se iz vojske kuci,i nastavio zemljoradnicki zivot. To je trajalo samo od aprila do septembra 1941. Odlukom KPJ,vec 6 septembra 1941. godine aktivno biva ukljucen u NOB-e. Prvo sa 20 rodjaka i saradnika stupa u Romanijski partizanski odred kao vodnik, da bi pocetkom oktobra 1941. okupio oko 100 saboraca.Izmedju 7.i 20 oktobra 1941. u Cavcevu polju na brdu Lucevniku. Stab Romanijskog odreda formira od tih 100 boraca Prvu muslimansku cetu i za njenog komandira postavlja Muju Hodzica.
Ceta je do 3 decembra 1941. narasla na preko 200 boraca,pa je tog dana i sumi Brezjak kod Sokoca proglaseno formiranje Prvog muslimanskog bataljona. To je izvrsio licno delegat Vrhovnog staba NOV i POJ Svetozar Vukmanovic Tempo. Za komandanta bataljona postavljen je Mujo Hodzic a za komesara Dervis Numic. Bataljon je imao tri cete, Satorovsku, Osovsku i Rogaticku. Komandant bataljona je bio do 13 marta 1942 godine kada je u Srednjem formiran samostalni Prvi udarni bataljon, u ciji je sastav usao Prvi muslimanski bataljon,od koga je ponovo formirana Muslimanska ceta,a za njenog komandira opet postavljen Mujo Hodzic. Na toj duznosti je ostao do 4. aprila 1942 godine kada je sa jednim vodom upucen iz sela Nisica u rogaticki kraj i Podrinje sa zadatkom da formira novi muslimanski bataljon. Sredinom aprila 1942. je taj bataljon bio u formiranju u oslobodjenoj Foci.Za komadanta tog bataljona postavljen je Mujo Hodzic,a za komesara Moris Fliker Mika.Medjutim pocela je treca neprijateljska ofanziva pa bataljon nije formiran,a Mikina ceta je ukljucena u grupu bataljona Romanijskog odreda, koja je upucena na teren Romanije i Glasinca. Te 1942 godine Mujo Hodzic je od strane njemackih okupacionih vlasti bio zvanicno ucijenjen na 40.000 zlatnih rajhs maraka. U aprilu 1943 odredjen je na politicki rad pri Stabu Seste istocno bosanske brigade. Od novembra 1943. je mobolizacijski oficir za Vojno podrucje Majevice i Semberije,a tada je izabran za clana AVNOJ-a i ZAVNOBIH-a. Od marta pa do septembra 1944. je na terenu Sekovici i Romanija, kada je izabran za clana Oblasnog odbora za Istocnu Bosnu,na kojoj duznosti je ostao do oslobodjenja zemlje. U oslobodjenoj zemlji je biran za poslanika Narodne skupstine Bosne i Hercegovine, legitimacija broj 68 od 3.IX 1945. Legitimacija vijecnika AVNOJ-a nosi broj 157 od 4 VIII 1945., narodnog poslanika Saveznog vijeca skupstine FNRJ broj 811 od 1.V 1946.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. Broj spomenice 4087, a broj legitimacije Spomenice 1941. je 2394 od 12 VIII1946.
Nosilac je Ordena bratsva i jedinstva I reda. Broj Ordena 495,po odluci Predsjednistva AVNOJ-a ,broj 112 od 12 I 1945 godine, kao i Ordena zasluge za narod II reda, broj Ordena 10658 po Ukazu Prezidijuma Narodne skupstine FNRJ ,broj 431 od 26 VII 1947 godine.
Odmah poslije oslobodjenja zemlje, pored duznosti saveznog narodnog poslanika, bio je i predsjednik Okruznog odbora NF u Sarajevu i clan Komisije za ispitivanje ratnih zlocinaca u Sarajevu, a potom na radu u republickom Ministarstvu gradjevina, gdje je i penzionisan 1949 godine.
Cio zivot Muje Hodzica bio je vrlo tezak. Od rodjenja borba za goli opstanak u vrlo siromasnoj i zaostaloj seoskoj sredini. Sa 16 godina odlazi u izbjeglistvo, gdje provodi 2 godine. Samo poslije godinu dana odlazi u austrougarsku vojsku, gdje provodi takodje 2 godine u toku prvog svjetskog rata. Vraca se iz rata u potpuno osiromasenu porodicu, poslije samo dvije godine odlazi u jugoslovensku vojsku, gdje sluzi 18 mjeseci. Po povratku iz vojske ,pocinje na goloj ledini da gradi kucu,i to na uzurpiranoj drzavnoj zemlji i za nepunih 20 godina stvara imanje od oko 150 dunuma oranice, pasnjaka i sume. Zatim drugi svjetski rat i ponovo u borbi skoro 4 godine. Pocetkom maja 1942. Franceticeve ustase mu pale kucu i stalu. Porodica ponovo rasturena. Radio je mnogo. Pored fizickog rada, zivi intezivnim intelektualnim zivotom. Vrlo mnogo radi na licnom uzdizanju, prosvjecivanju sela i politickom uzdizanju. Nenarodni rezimi bivse Jugoslavije ga hapse, tuku, progone i maltretiraju, jer je u svojoj sredini izrastao u narodnog tribuna.
Jos u mladickom dobu biva u jednoj tuci ozbiljno povrijedjen u glavu, potiljak. Od toga cijelog zivota ima posljedice u vidu cestih glavobolja.Tada je obicno bio nervozan, a nekada i grub. Medjutim, ispod toga se krio suptilan i vrlo osjetljiv karakter, spreman u svako doba da pomogne. Intezivan umni i fizicki rad ga iscrpljuje krajem 1955 godine dolazi do vrlo cestih,teskih i nepodnosljivih glavobolja. Poslije temeljnih ljekarskih pregleda,na VMA u Beogradu ustanovljavaju da se aktivirao stari dugogodisnji tumor na mozgu. Operisu ga, ali on umire 24 III 1956 godine.
Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu u Ruzveltovoj ulici, parcela 108,grob broj 217,
Tako je okoncan zivotni put Muje Hodzica.
Originalne zapise Muje Hodzica Crnog iz rata, mozete procitati u nasem forumu pozivom preko datog linka.
