Hronologija zbivanja – Agresija na Rogatica

---

Srpska demokratska stranka u opcini Rogatica, kao i cijeloj BiH, neposredne pripreme za agresiju i za genocid nad Bošnjacima, zapocela je još sredinom 1991 godine. Štampa, televizija i radio u Beogradu i u drugim gradovima Srbije sve cešce objavljuju tekstove u kojima se govori o tome kako su Srbi u našoj opcini ugroženi i kako su gradani drugog reda. Te dobro sracunata laži, hrane skriveni nacionalizam i šovinizam vecine srba i pripremaju ih za “odbranu ugroženog srpstva”. Stvara se svijest i uvjerenje da se sa Bošnjacima ne može živiti, da se valja djeliti. Osvanjavaju parole o nemogucnosti zajednickog života.

---

 

 

 

 

Agresija na Rogaticu – Hronologija zbivanja

 

Mi Bošnjaci-muslimani rogaticke opcine smo decenijama odgajani da cijenimo i poštujemo svoje, ali da sa još vecom pažnjom i ljubavlju cijenimo i respektujemo tude. Odgajani smoi tako, da živimo u suživotu sa drugima, smatrajuci da je multikulturalni život jedna vrsta bogatstva. Odgajani smo da volimo, pomažemo, praštamo i cijenimo ljude bez obzira na njihovu vjersku i nacionalnu pripadnost.

Mi Bošnjaci –muslimani smo bili za mir, suživot ,za medusobno poštovanje i razumjevanje i za opstanak svih na ovim istocno-bosanskim prostorima,za život dostojan covjeka. To smo mislili mi Bošnjaci-muslimani,a šta su mislile naše dojucerašnje komšije i radne kolege, ali krenimo redom:

Srpska demokratska stranka u opcini Rogatica, kao i cijeloj BiH, neposredne pripreme za agresiju i za genocid nad Bošnjacima, zapocela je još sredinom 1991 godine. Štampa, televizija i radio u Beogradu i u drugim gradovima Srbije sve cešce objavljuju tekstove u kojima se govori o tome kako su Srbi u našoj opcini ugroženi i kako su gradani drugog reda. Te dobro sracunata laži, hrane skriveni nacionalizam i šovinizam vecine srba i pripremaju ih za “odbranu ugroženog srpstva”. Stvara se svijest i uvjerenje da se sa Bošnjacima ne može živiti, da se valja djeliti. Osvanjuju parole o nemogucnosti zajednickog života. Uporedo se radi na vojnom planu i naoružavanju a sa druge strane politickom odugovlacenju i uvjeravanju nas Bošnjaka da u Rogatici nece biti rata.

Maj 1991-

Prve barikade u Rogatici kod hotela”Park” od starane SDS-a navodno zbog nezadovoljstva rada republickog i opcinskog MUP-a.

Maj 1991-

Pred zgradom opcine je insceniran incident. Predstavnici tkz.jna silom žele uzeti vojnu dokumentaciju opcine,kojom prilikom biva ranjen jedan milicioner bošnjacke nacionalnosti.

Ljeto 1991-

Jedan dio rogatickih srba odlaze na ratišta u Hrvatsku, gdje spašavaju “ugroženo srpstvo”, odakle donose opljackanu robu i gdje “peku zanat” za pokolje i genocid koji ce se doghoditi u Rogatici 1992 godinie.

Juni 1991-

Prilikom mobilizacije rezervnog sastava tadašnja tkz. Jna sa predstavnicima SDS-a svijesno dijele vojsku na jednonacionalnu.

1991/1992-

Aktivisti SDS-a svakodnevno obilaze srpska sela, nešto intenzivnije u 1992 god. pripremaju i uvlace srpski narod rogaticke opštine u nevideni genocid koji se dogodio pocev od maja 1992 na našoj opcini,a nešto ranije i u cijeloj R BiH.

Juni 1991

SDS opcinu Rogatica ukljucuje u “srosku autonomnu oblast-Romanija”.

Jesen 1991

Na Borici se uz prisustvo celnika SDS-a i stariješina tkz.jna bira rogaticki vojvoda.

Decembar 1991

Formira se “srpska Skupština opštine Rogatica” Pocetak 1992-formira se”Krizni šteb srpskog naroda” opštine Rogatica.

Februar 1992

Prva bošnjacka žrtva na Borici. Ubijeni je bio svjedok naoružavanja srpskog stanovništva od strane tkz. jna i kao takav se morao ukloniti.

Pocetak 1992

Razne bande zavode na borackoj visoravni totalnu blokadu, terorišu i hapse koga žele. Pocinje otimacina putnickih i sanitetskih automobila, novca, nakita. Kontrolišu se i pljackaju putnici autobusa. Putnici svakodnevno dolaze u rogaticki MUP prijavljujuci da su pokradeni. U ljude se uvlaci strah i nepovjerenje, a ujedno se prekida komunikacija na relaciji Rogatica-Žepa.

Početak 1992

Srpska milicija kontroliše sve ulaze i izlaze iz Rogatice. Sva roba koja se vozi ovim putevima se kontroliše, a kontrolišu se i putnici kako osobnih vozila tako i autobusa. Kontrolni punktovi su najcešce bili: na Sastavcima, Han-Stjenicama, Borici, kod Sladare, u Seljanima itd.

10. mart 1992

Formira se tkz. “srpska stanica milicije” Mart 1992-u Gucevu se pod okriljem tkz.jna formira jednonacionalna vojna jedinica sa srpsko-cetnickim obilježjima, kao zacetak ostalih vojnih formacija. Pocetkom agresije na Sarajevo, Višegrad, Goražde i druge gradove ove formacije uzimaju ucešce.

Mart 1992

Rukovodioci SDS-a blokiraju upravnu zgradu i krug ŠIP-Sjemec u Rogatici pod izgovorom da su autoprevoznici srpske nacionalnosti ugroženi i zapostavljeni u dodjeli poslova.

Mart/april 1992

Helihopteri tkz jna ucestalo slijecu na boricku visoravan i na druga mjesta, donoseci municiju oružje i orude raznih kalibara za srpsko stanovništvo opcine Rogatica.

Proljece 1992

Artiljerija Užickog korpusa tkz.jna sa lokaliteta Barica bez ikakvog povoda granatira bošnjacka sela Dub, Alagice, Karšice i Pokrivenik u MZ Kozici.

April 1992

Veliki zajednicki mirovni miting rogaticke omladine u kojem je ucestvovalo i veliki broj odraslih a sa ciljem nastavka zajednickog života. Poslije obilaska centra i nekih ulica u gradu, kolona je sa cvijecem u rukama krenula u tkz. “Crveni karanfil” dio gdje živi srpsko stanovništvo, gdje je docekana rafalima iz automatskog oružja, a neki su dobili i poneki šamar. Tako je prošao ovaj pokušaj rogaticke mladosti da mirnim mitingom spasi ono šte se izgleda nikako nije moglo spasiti.

April 1992

Kroz grad sahatima prolaze dugacke kolone vojnih vozila tkz.jna i srpskih dobrovoljaca,koji pucaju po džamijama i okolnim kucama Rogatice, želeci na taj nacin unijeti dozu straha rogatickom stanovništvu.

April 1992

kroz grad sahatima prolaze šleperi sa registracijama raznih gradova Srbije, koji opljackane mašine, golfove i druga materijalna dobra iz Sarajevskih opcina, odvlace na vec odredene lokacije u Srbiji i Crnoj Gori.

Mart/April 1992

Vecina Srba napušta svoja radna mjesta iz rogatickih firmi i drugih društvenih institucija.

Mart/April 1992

Rukovodstvo srba svijesno dopušta da mnogi rogaticki rukovodioci ali i obicni ljudi napuste grad. U ovom periodu na hiljade rogaticana napušta grad što putnickim automobilims što organizovanim putnickim autobuskim linijama za Sarajevo preko Olova, što za Njemacku preko Srbije.

Mnogi stanovnici Rogatice koji vode porijeklo sa sela, odlaze u svoja sela, misleci tako da ce im tamo biti sigurnije. 2 maj 1992-Bošnjacki predstavnici pristaju da podjele opcinu na bošnjacku i srpsku u omjeru 60:40 u korist Bošnjaka. Utvrdeni su poslovi oko podjele grada, privrednih bogatstava, privrede, školstva itd.

April/Maj 1992

Grad po komandi napušta svo srpsko stanovništvo i odlazi što na Sokolac, Pale, okolna srpska sela, Srbiju i djelove Rogatice gdje je živjelo vecinom srpsko stanovništvo u Donje polje i u dio ulice M Tita na izlazu iz grada tkz. “Crveni karanfil”. Time se stvaraju preduslovi za neometano granatiranje grada.

6. maj 1992

Grad napuštaju pripadnici tkz.”srpske milicije” i clanovi kriznog štaba srpskog naroda.

6. maj 1992

Napadnuto je bez ikakvog povoda bošnjacko selo Živaljevici-opljackano i spaljeno. Istog dana spaljen je i bošnjacki dio sela Stara Gora. Dva dana poslije toga spaljena su sela Gornje i Donje Godimilje a sutradan i veliki dio sela Šetici.

Maj 1992

Jedne od prvih žrtava agresije i genocida su med.teh. Ćamil Poljo i stomatolog Zoran Gavrić. Stradali su samo zato što su se družili i što se Zoran nije uklapao u velikosrpskui ideologiju. I dok je Zoran sahranjen u Rogatici, za Ćamila se ni do danas ništa nezna.

12. maj 1992

Srbi izglasavaju i daju ultimatum Bošnjacima da predaju oružje, a da poslije toga Bošnjaci “sretno žive” u “srpskoj Republici BiH”.

Maj/juni 1992

Svakodnevno se upucuju pozivi Bošnjacima da se predaju srpskim vlastima i da žive u srpskoj R BiH, gdjemu se garantuju sva prava. Nažalost mnogi su nasjeli ovoj propagandi i dobrovoljno su se predali. O kaklvim se pravima radilo ubrzo su mnogi osjetili na svojoj koži.

22. maj 1992

Prvo granatiranje grada Rogatice i okolnih prigradskih naselja. Od tada granatiranja su svakodnevna. Obicno se gadaja nasumice i selektivno po bošnjackim mahalama.

Maj/juni/avgust

Napadnuta su opljackana i spaljena sva rogaticka sela.

Maj 1992

Srpski transporteri i oklopna vozila ulaze u krug Doma zdravlja “Rasim Džindo” Rogatica sa ciljem da odnesu sav medicinski i sanitetski materijal. Branioci grada pokušavaju da ih sprijece u tome, kojom prilikom padaju jedne od prvih žrtava rogatickih branitelja.

Maj/juni 1992

Svakodnevno se pljackaju prigradska bošnjacka naselja Pticijak, Pašic Kula, Zlatni Do, gdje se traktorima i kamionima pljacka bošnjacka imovina, a po pravilu opljckane kuce se te noci pale i tako svaki naredni dan.

Maj/juni/juli 1992

Avioni tkz.jna su u više navrata bombardovali podrucje naše opcine i to u rejonu Šarana, sela Kukavice, Vragolove, Pokrivenik i druga.

19.juni 1992

Poslije žestokog granatiranja Rogatice, uslijedio je isto tako žestok napad na bošnjacke mahale-Tekiju, Gracanicu, Holuc, a dan ranije i na naselje Živaljevina.Prema kazivanju preživjelih svijedoka toga dana je na zvijerski nacin ubijeno više od 140 Bošnjaka.

Mnoge bošnjacke kuce su toga dana gorile, a na stotine Bošnjaka završilo je u koncentracionim logorima. Nažalost mnogi od njih se vode kao nestali i za njima državna komisija traga.

Juni/juli/avgust 1992

Ruše se ili pale sve džamije na podrucju naše opcine, isto tako zapaljeno je ili porušeno 11 zgrada Islamske zajednice, mejtefi i stanovi islamskih službenika na teritoriji opcine Rogatica. Isto tako ruši se mezarje oko rogatickih džamija, a rogaticka mezarja Zahrid i Šehovina se djelimicno oštecuju.

Juni 1992

Formira se više koncentracionih logora, a za to su bili korištene prostorije Srednjoškolskog centra, Sladare, Poljuprivrednog dobra, Crkvenog doma. Kroz logor je prošlo više hiljada rogaticana, a nažalost mnogi su i završili u njima kao žrtve veliko-srpske ideologije.Kasnije su se mnogi od njih pretežno žene, djeca, i starci koristili za razne razmjene.

Juli/avgust 1992

Sistematski i neometano se pljackaju rogaticke bošnjacke mahale Podljun, Podhrid, Canovac, Mejtaš, Krušcica, Zakula, Korovina i druge mahale. Za ove fizicke poslove se koriste i logoraši iz rogatickih konc. logora. Poslije pljackanja namještaja, tehnike, automobila i drugog, veliki broj bošnjackih kuca je zapaljen od strane “srbskih junaka”, tako da ove nekada lijepe i uredene mahale danas izgledaju zapušteno i sablasno.

Juni/juli/avgust 1992

Oko 250 rogatickih-bošnjakinja raznog uzrasta je silovano u rogatickim koncentracionim logorima.

19.juni 1992Juni 1992

Srušene su i rogaticke džamije, prvo Arnautovica džamija a nešto kasnije i Caršijska.

Juni 1992

Rogaticani spašavajuci gole živote i spašavajuci živote svojih porodica a i zbog sve opce novonastale situacije, nešto zbog loše organizacije u Rogatici napuštaju Rogaticu u tri velika zbjega.

Jedni se probijaju prema slobodnim teritorijama MZ Kozici i tu se pokušavaju organizirati.

Drugi preko Ljuna, Vragolova i Karacica se probijaju do teritorija slobodne Goraždanske opštine-lokalitat Ustipraca. Na žalost taj put je bio koban za mnoge rogatucane, naime desetak ih gine, a pedesetak biva teže i lakše ranjeno od žestokih granatiranja i upotrebe snajperskog i pješackog oružja.

Treci preko Ljuna Vragolova, Socica, Dobraca i drugih sela dolaze do slobodne teritorije Bara opcina Goražde.

Juni/juli 1992

Rogaticki Srbi tj. njihovi prvaci uz prisustvo pravoslavnih sveštenika iz Rogatice vrše nasilno pokrštavanje rogatickih logoraša.

Avgust 1992

Zarobljeni rogaticki Bošnjaci se koriste kao živi štitovi prvo u nekim akcijama provjeravanja terena u Rogatici, u deminiranju minskih polja, te u akcijama na Duljevcu, širem regionu Mesica i drugim akcijama.